روش تعامل علامه طباطبایی(ره) با روایات تفسیری نقل به معنا

نویسندگان

  • روح الله صمدی دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده ی علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی همدان، همدان، ایران.
  • علی حسین احتشامی استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تویسرکان، تویسرکان، ایران
چکیده مقاله:

مقاله حاضر با تکیه بر آراء علامه طباطبایی به تبیین پدیده نقل به معنا و تأثیر آن‌ در فهم آیات قرآن و روایات نبوی پرداخته و با دقت در نمونه‌هایی از روایات تفسیری آسیب‌دیده که در «المیزان» مورد نقد و بررسی قرار گرفته، شیوه علامه را در نقد این روایات،‌ معیارهای تشخیص آسیب‌ و قضاوت نهایی ایشان درباره روایات مذکور را بیان کرده است. به عقیده علامه یکی از عوامل پیدایش نقل به معنای بی ضابطه اجتهاد و بدفهمی راویان است. ایشان در مواردی که این پدیده باعث اختلاف بین روایات شده در صورت عدم امکان ترجیح بین روایات به جمع بین آن‌ها یا بیان وجه مشترکشان می‌پردازد؛ و هرگاه نقل به معنا منجـر بـه تحریف روایات گردد با دقتی کم نظیر، تحریف‌ها را بیان و رد می‌کند. علامه طباطبایی(ره) در «المیزان» با معیار قرآن، روایات، عقل و تاریخ به نقد و بررسی پدیده نقل به معنا در روایات پرداخته‌اند. یافته این پژوهش آن است که در این تفسیر، سه نوع نقل به معنا به کار رفته است؛ تفاوت الفاظ بدون تغییر مفاهیم، تفاوت الفاظ همراه با تغییر مفاهیم، تفاوت در الفاظ همراه با تحریف مفاهیم، که به تفصیل بیان شده‌اند. روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی با فن کتابخانه‌ای می‌باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مبانی نظری دیدگاه علامه طباطبایی در حجیت روایات تفسیری و تعامل با روایات جنسیتی در المیزان

دربارۀ حجیت روایات تفسیری اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی قائل به حجیت و بسیاری از اندیشمندان اسلامی، ازجمله علامه طباطبایی قائل به عدم حجیت‌اند. در مقالۀ حاضر، ادلۀ حجیت خبر واحد از حیث شمول آن بر روایات تفسیری بررسی شده است. نتیجۀ بررسی، عدم شمول ادلۀ حجیت خبر واحد ـ اعم از لفظی و غیرلفظی ـ بر روایات تفسیری و تأیید دیدگاه علامه است. از دیدگاه علامه، روایات تفسیری زمانی حجت‌اند که یا متواتر یا محفو...

متن کامل

روایات تفسیری ضعیف السند؛ «چیستی، روش تعامل و کارآمدی»

روایات تفسیری ضعیف السند فراوان‌اند. این نوشته به ارائه شیوه صحیح تعامل با آنها و اثبات کارآمدی بخشی از آنها، به کمک قراین قرآنی و شواهد حدیثی، پرداخته است؛ برای نمونه، شیوه وثوق صدوری، مشابه‌یابی روایات نبوی در احادیث شیعی و گردآوری قرینه‌های دیگر، اطمینان به مضمونشان را به ارمغان آورده است. اخبار موقوف و مقطوع نیز به شرط حصول اطمینان نسبی به آنها، در قلمرو دانش‌های قرآنی، مانند بیان سبب نزول،...

متن کامل

چگونگی تعامل طبری، ابن‌کثیر و ثعالبی با روایات تفسیری اهل‌بیت

یکی از بسترهای اختلافمیان فریقین، روایات تفسیری است. این روایات در فهم قرآن و احکام کارایی دارد ونوع تعامل مسلمانان با این روایات، در شکل‌گیری باورهای ایشان و استخراج احکامشرعی، تأثیر بسزایی دارد. این میان تعامل اهل‌سنت با روایات اهل‌بیت اهمیتیدوچندان دارد؛ چراکه سخن اهل‌بیت، نزد شیعه بس مهم است؛ به گونه‌ای که هیچ‌ برخوردمغرضانه‌ای با سخنان ایشان را برنمی‌تابند و از سویی، اهل‌سنت نیز جایگاه وال...

متن کامل

روایات تفسیری ضعیف السند؛ «چیستی، روش تعامل و کارآمدی»

روایات تفسیری ضعیف السند فراوان اند. این نوشته به ارائه شیوه صحیح تعامل با آنها و اثبات کارآمدی بخشی از آنها، به کمک قراین قرآنی و شواهد حدیثی، پرداخته است؛ برای نمونه، شیوه وثوق صدوری، مشابه یابی روایات نبوی در احادیث شیعی و گردآوری قرینه های دیگر، اطمینان به مضمونشان را به ارمغان آورده است. اخبار موقوف و مقطوع نیز به شرط حصول اطمینان نسبی به آنها، در قلمرو دانش های قرآنی، مانند بیان سبب نزول،...

متن کامل

روش مواجهه علامه فضل‌الله با روایات تفسیری در «من وحی القرآن»

«من وحی القرآن» از تفاسیر معاصر است که تفسیر آیات قرآن را در قالبی تحرک بخش، عصری و تربیتی عهده دار گردیده است. البته در کنار این ویژگی، گزارش روایات منتسب به معصوم و دیگر گزارش­های تاریخی مرتبط با آیات، در آن نمودی نمایان دارد. مطابق بررسی صورت گرفته، تعامل فضل­الله با روایات سخت گیرانه و قابل تأمل است؛ در این مقال، عوامل سخت گیری فضل­الله در مواجهه با روایات تفسیری و گزارش­های تاریخی، و موانع...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 41

صفحات  9- 29

تاریخ انتشار 2020-05-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023